હાદિયા કેસ ધૈર્ય અને મક્કમતાની દાસ્તાન

એકાદ વર્ષ પહેલા સિવિલ સોસાયટીની એક મિટિંગમાં વરિષ્ઠ ધારાશાસ્ત્રી ગીરીશ પટેલે પોતાની વ્યથા ઠાલવતા જણાવ્યું કે હવે તો ગુજરાત હાઇકોર્ટે પણ હદ વટાવી છે. તેઓએ એક ઉદાહરણ આપી સમજાવ્યું કે એક મુસ્લિમ યુવક હિન્દુ યુવતીને પરણે છે યુવતીના વાલીઓ હાઇકોર્ટમાં દાદ માંગે છે અને જુઓ તો ખરા! આપણા હાઇકોર્ટના જજ સાહેબ, જેમના નામનો ઇશારામાં તેઓએ ઉલ્લેખ પણ કર્યો, આ દીકરીને ચેમ્બરમાં બોલાવી દબાણ કરી માબાપના ત્યાં પાછી જવા સતત કોશિશો કરે છે. આગળ તેઓએ જણાવ્યું કે બંધારણે સ્પષ્ટ વ્યક્તિ સ્વતંત્ર અધિકાર આપ્યા પછી પણ પિતૃસત્તાક સમાજમાં હવે તો કોર્ટ થકી પણ ન્યાય મળવો મુશ્કેલ છે. આ જ પરિસ્થિતિને મળતો આવતો કેસ કેરાલામાં નોંધાય છે. અખિલા અશોકન નામની હિન્દુ દીકરી ઈસ્લામ ધર્મ અપનાવે છે અને પોતાની પસંદગીથી લગ્ન ગ્રંથીથી એક યુવાન સાફિન જહાં સાથે બંધાય છે. તેના પિતા હાઇકોર્ટમાં જાય છે અને કેરાલાની હાઈકોર્ટ અદભુત ચુકાદો આપે છે. હાદિયા ઉર્ફે અખીલાના લગ્નને રદબાતલ ઠરાવે છે. તો આવો જાણીએ શું છે આ કેસ નો ઇતિહાસ. ચકાસીએ વિગતવાર.

રૂઢિચુસ્ત માતા પૂનમમાં અને નિવૃત્ત નોકરિયાત અશોકન જે પોતે નાસ્તિક હોવાનો દાવો કરે છે તેમની કૂખે વાયકોમ કોટાયમ કેરાલામાં અખિલાનો જન્મ થાય છે. બીજા પ્રયત્ને બારમાની પરીક્ષા પાસ કરે ત્યાં સુધી તેનો ઉછેર તેના મા-બાપ સાથે થાય છે. આજના માહોલમાં જ્યારે લવ-જેહાદ મીડિયામાં ખૂબ ચગેલો શબ્દ છે અને તેને અનુરૂપ સીધી વાર્તા હાઇકોર્ટના પ્લેટફોર્મ ઉપર આવી જાય તો મીડિયાને સાચે જ ખુબ મજા પડી જાય. કારણ TRPની હરીફાઈ. આ પાયાનો ધાર્મિક સ્વતંત્રતાનો અને અંતરાત્માના અવાજને આર્ટીકલ ૨૫ જે બંધારણ થકી પ્રસ્થાપિત કરેલ છે તેનો સાદો કેસ છે. જે મુજબ બધા જ લોકો પોતાના અંતરાત્માની પસંદગી મુજબ પોતાના ધર્મના પાલન, અનુસરણ અને પ્રચાર-પ્રસાર માટે મુક્ત છે સિવાય કે તેના થકી કોઈ નૈતિક કે આરોગ્યલક્ષી પ્રજાને ઉલટી અસર થતી હોય. બારમું ધોરણ પાસ કર્યા પછી આ દીકરી શિવરાજ હોમિયોપેથિક મેડિકલ કોલેજ સાલેમ, તામિલનાડુમાં બી.એચ.એમ.એસ, હોમીયોપેથી કોર્સમાં એડમિશન મેળવે છે અને ત્યાં જ બે મુસ્લિમ વિદ્યાર્થિનીઓના સંપર્કમાં આવે છે. ફસીના તથા જસીના બંને બહેનો SDPIના સ્થાપક અબુ બકરની દીકરીઓ છે. હાઇકોર્ટમાં આપેલ બયાન મુજબ આ બંને બહેનોના સમયબદ્ધ પ્રાર્થના ક્રમ અને ચારિત્રથી તેણી ખૂબ જ પ્રભાવિત થઈ અને ઇસ્લામમાં રસ લેવા માંડયો. ઇસ્લામી સાહિત્યના અભ્યાસ અને ઈન્ટરનેટ ઉપર ઘણા વીડિયોના અભ્યાસ પછી તે ઇસ્લામને ચાહવા લાગી. સાદા પરિવેશમાં અને માથે ઓઢણીની સાદગી સાથે પોતાના પ્રતિભાવ આપતા કબૂલ્યું કે તેણીએ પોતાની સ્વેચ્છાએ અને પસંદગીથી ઇસ્લામ અપનાવ્યો છે. અને છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી, તેની કોઈ જાહેરાત કર્યા વગર, તેની ઉપર સતત કાર્યરત છે. સપ્ટેમ્બર ૧૫ પછી તેણીએ પોતાના ધર્માંતરણની કાયદાકીય પ્રક્રિયા શરૂ કરી. અહીં એ જાણવું રસપ્રદ રહેશે કે સાફિન જહાન તેનો પતિ અહીં સુધી ચિત્રમાં જ નથી. તેના માબાપને જ્યારે તેણીએ પોતાના દાદાની અંત્યેષ્ઠિમાં ભાગ લેવાનો ઇન્કાર કર્યો ત્યારે જ આની જાણ થાય છે. જ્યારે તેના પિતાએ તેને નમાજ પડતા જોઈ લીધી અને ચેતવણી આપી તો તેણે પોતાનું ઘર ત્યજી દીધું. પિતાની ધમકીના પ્રત્યાઘાતમાં ૨ જાન્યુઆરી, ૨૦૧૬ના રોજ તેણીએ ગૃહત્યાગ કર્યો અને સીધી વિદ્યાર્થિની મિત્રો જસીના અને ફસીનાના ઘરે મલપ્પુરમ જીલ્લાના પેરીન થલામનના ગામે પહોંચી ગઈ. અબુ બકરની મદદ થકી પહેલા બેતુલ ઇસ્લામ સભા કાલિકટમાં દાખલો લીધો પરંતુ રાજકીય કારણોસર અબુ બકરને તે જાેખમી લાગ્યું અને તેથી તે સત્યસારણી જે માન્જરી જિલ્લા માલાપુરમમાં આવેલ છે ત્યાં દાખલ કરી અને તેના થકી સાઇનાબાના ઘરે સ્થળાંતરિત થઈ ગઈ અને છેલ્લે મેડિકલ કોલેજમાં માથા પર ઓઢણી સાથે હાજર પણ થઇ ગઈ. ગૃહત્યાગના ચાર દિવસ પછી તેના પિતાએ અબુબક્ર તથા બે વિદ્યાર્થીની મિત્રો સામે જાન્યુઆરી ૬, ૨૦૦૬ના રોજ ફરિયાદ નોંધાવી. ડિસેમ્બર ૨૦૧૬ ગૃહત્યાગના લગભગ એક વર્ષ બાદ તે કોર્ટમાં હાજર થઇ. અખીલા જે હવે હાદિયા હતી. કોર્ટને સ્પષ્ટ જણાવી દીધું કે તે હકીકત છે અને જે પણ છે તે પોતાની સ્વતંત્ર પસંદગી અને ઈચ્છા મુજબ છે. છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી તે ઇસ્લામને અનુસરી રહી છે તેવું કોર્ટને પણ જણાવ્યું. જાેકે તેણીએ પોતાના ધર્માંતરણની જાહેરાત કરી નહોતી. અશોકને આક્ષેપ કર્યો કે સત્ય સારણી કે જ્યાં તે પ્રશિક્ષણ લઈ રહી હતી તે ઘણા બધા ગેરકાનૂની ધર્માંતરણમાં સામેલ છે. પરંતુ કેરાલા હાઈકોર્ટે આ હેબિયસ કોર્પસ પિટિશનને રદબાતલ કરી દીધી કારણકે હાદિયા કોઈ ગેરકાનૂની બંધિયાર પરિસ્થિતિમાં નહોતી. જસ્ટિસ સી.કે અબ્દુર્રહીમ અને જસ્ટિસ જી.બી ચાલી એ ૨૫ જાન્યુઆરી ૨૦૧૭ના ઓર્ડરમાં સ્પષ્ટ જણાવ્યું કે અસલ દાદ અત્રે કાઢી નાખવામાં આવે છે, એ નોંધ સાથે કે તે પોતાની સ્વતંત્ર ઇચ્છા મુજબ તે સંસ્થામાં રહી રહી છે. હવે આ પીટીશન કરનાર અને તેના કુટુંબ પર અવલંબિત છે કે તે આ સંસ્થાની મુલાકાત ઇચ્છે તો કરી શકે છે. અલબત્ત, તેના મુલાકાતના સમય પાલન સાથે.

બીજી પિટિશન :
આના પછી અશોકને આૅગષ્ટ ૨૦૧૭માં એવા આક્ષેપ સાથે બીજી પિટિશન ફાઇલ કરી કે હાદિયા ને પરદેશમાં મુસ્લિમ પુરુષ સાથે લગ્ન કરી ભગાડી જવાની યોજના છે. હાઇકોર્ટે આની ઉપર વચગાળાનો આદેશ કરી હાદિયાને સર્વેલન્સમાં રાખી કે જેથી તે દેશ બહાર ભાગી ના જઈ શકે. પોલીસે નોંધ્યું કે તે સાયનાબાના ઘરે થી બીજે ક્યાંક પહોંચી ગઈ છે . જોકે હાદિયાએ પરદેશ ગમન ની વાત નકારી કાઢી છતાં કોર્ટે તેને કોચી હોસ્ટેલમાં જવા આદેશ કર્યો .

સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૭ માં કોર્ટે હાદિયા ને રૂબરૂ બોલાવી વાત કરી તો તેણીએ જણાવ્યું કે કોઇ વાંકગુના વગર તેને હોસ્ટેલમાં નાંખી દેવામાં આવી છે જ્યારે કે તેને પોતાની પસંદગીના સ્થળે રોકાવાનો અધિકાર છે અને જ્યારે તેની પાસે પાસપોર્ટ જ નથી તો સીરિયા ભગાડી જવાના ભયસ્થાનને કોઇ જગ્યા જ નથી. કોર્ટે હાદિયા ને સાઈનાબા સાથે મોકલી દીધી અને જો કોઈ સ્થાન બદલ થાય તો પોલીસને જાણ કરવા જણાવ્યું નવેમ્બરમાં અદાલતે તેના આવકના સ્ત્રોત વિશે પૂછ્યું તો જણાવ્યું કે ૨૦,૦૦૦ રૂપિયા ટ્રેઈની તરીકે તેને મળી રહ્યા છે જે તેના નિભાવ માટે પૂરતા છે જોકે કોર્ટે નોંધ્યું કે હાઉસ સર્જન્સી બાકી છે અને ત્યાં સુધી તે પ્રેક્ટિસ કરવા અસમર્થ છે. બીજી સુનાવણીમાં ૧૯ ડિસેમ્બરે કોર્ટે તેનો કોર્સ પૂરો કરવા કોલેજ-હોસ્ટેલમાં તબદીલ થવા જણાવ્યું જેમાં અખીલા એ સંમતિ આપી. ડિસેમ્બર ૨૧ ના રોજ તેના પિતાને કોર્ટ સમક્ષ હાજર થવા જણાવ્યું જેથી બધા પ્રમાણપત્ર અખીલા ને આપી તેનો અભ્યાસ ફરીથી ચાલુ થઈ શકે.

ઝડપી લગ્ન પ્રક્રિયા:
બે દિવસ પછી ૨૧ ડિસેમ્બરે એક અજાણી વ્યક્તિ સાથે અખિલા કોર્ટ સમક્ષ હાજર થઇ તેના કાઉન્સેલરે કોર્ટને જણાવ્યું કે બે દિવસ પહેલા જ અખિલાએ સાફીન જહાં સાથે લગ્ન કરી લીધા છે. આ કાયદાની દ્રષ્ટિએ ખૂબ જ ખોટી ચાલ હતી, જેને કોર્ટનું સંપૂર્ણ વાતાવરણ બદલી નાખ્યું. જજાએ ઘણા પ્રશ્નો ઊભા કર્યા. અદાલત આ કેસ સાંભળી રહી છે ત્યારે જ લગ્ન કરવામાં આવે છે તે ગંભીર છે. અખિલાના વકીલના જણાવ્યા મુજબ સાંઈનાબાના ઘરે ત્યાંના જામા મસ્જિદના કાજી દ્વારા લગ્ન સંપન્ન થયેલ છે.

કોર્ટે ઘણી બધી શંકાઓ બતાવી જેની સાથે તેણે લગ્ન કર્યાં છે તેની કોઈ માહિતી છે કે નહીં અને એ દેશ બહાર ભગાડી જવાની પ્રક્રિયા રૂપે થયું છે કે કેમ તે સમજવું પડશે. જજો કે સુંદર મોહન અને અબ્રાહમે સાક્ષીઓને ચકાસ્યા ત્યારે સરકારી વકીલે માહિતી આપી કે સાઇનાબા બીજા એક ધર્માંતરણના કેસમાં સામેલ છે જેમાં મુસ્લિમ પુરુષ પરધર્મી સ્ત્રી સાથે સંડોવાયેલ છે. કોર્ટે પોલીસ એહવાલ શાફીન જહાં વિશે પણ મંગાવ્યો. પોલીસે અહેવાલ આપ્યો કે શાફિન જહાં પોપ્યુલર ફ્રન્ટ ઓફ ઇન્ડિયા ની રાજકીય પાંખ SDPIનો સભ્ય છે કોલ્લમનો વતની છે અને તેની માં જે ખાડી દેશમાં રહી રહી છે તેની પાસે અખિલા ને લઇ જવાનો પ્લાન છે.

જાન્યુઆરી ૨૦૧૭માં પોલીસે અહેવાલ આપ્યો કે શાફીન જહાં SDPIના સભ્ય દ્વારા ચાલતા ‘થનલ’ વોટ્‌સએપ ગ્રુપનો સભ્ય છે, જે માનસી બૂરાકી SDPIએ બનાવેલ છે. જેને NIAએ ISIના સંપર્કોની શંકાને આધારે પકડી અને છોડી દીધો હતો તે પણ આ જ ગ્રુપ નો સભ્ય હતો. જોકે પાછળથી તેણે ગ્રુપમાંથી કાઢી મુકેલ હતો પરંતુ શાફીનનું તેની સાથે જોડાણ હતું તે હકીકત છે અને તે એક ક્રિમિનલ કેસમાં પણ સંડોવાયેલો છે.

લગ્ન રદબાતલ:
મે માસની ૨૪ તારીખે ૨૦૧૭માં કેરાલાની હાઇકોર્ટે અખિલાને તેની પસંદગી પ્રમાણે જીવવાની છૂટ આપી હતી પરંતુ શાફીન એવી વ્યક્તિ છે જેનાથી અખિલાના લગ્નમાં કંઈક ખોટું રંધાયું હોય તેમ દેખાઈ રહ્યું છે. વિદ્વાન વકીલે દલીલો કરી સમજાવ્યું કે અખિલાને ભારત બહાર ભગાડી જવાનું આખું કાવતરું છે અને કોર્ટ થી બચવા માટે જ રચાયું છે તેવું સ્પષ્ટ જણાય છે. કોર્ટે નોંધ્યું કે શાફીન તો લગ્નનું બહાનું બનાવવાનુ મહોરું માત્ર છે કોર્ટે જણાવ્યું કે આમાં કંઇક અસામાન્ય જરૂર બની રહ્યું છે અહીં ૨૦ વર્ષની દીકરી કોઈના પ્રેમમાં પડી લગ્ન કરવા નથી જઈ રહી પરંતુ પ્રોફેશનલ કોર્સ ભણતા ભણતા એક અજાણ્યા ધર્મના અભ્યાસમાં પરોવાઈ જાય છે સામાન્ય રીતે આ ઉંમરે ધર્મ પ્રત્યે અને ધાર્મિક અભ્યાસ પ્રત્યે વિદ્યાર્થીઓને કોઇ રૂચી હોતી નથી. જા કે ખાસ કેસમાં સાચો રસ દાખવી કોઈ વ્યÂક્ત અભ્યાસ કરી શકે છે તે નકારી ન શકાય, પરંતુ અહીંયાં એટલું સામાન્ય નથી દેખાઈ રહ્યું, છઠ્ઠા નંબરે પ્રતિવાદી સાઇનાબામાં છ માસનો કોર્સ કર્યો છે પરંતુ તેના પછી કોઈ વધુ અભ્યાસ તેને કર્યો હોય એવું જણાતું નથી અહીંયા શું ખરેખર કોઈ ઉગ્રવાદી સંસ્થાઓ સામેલ છે કે કેમ તેના જવાબો મળી નથી રહ્યાં એવું કોર્ટે નોંધ્યું. અને કોઈ વ્યવસ્થિત સુનિયોજિત કાવતરાની ગંધ આવી રહી છે તેમ પણ જણાવ્યું છે, અને અદાલતે બધા કાયદા નિષ્ણાતોને આંચકો આપતા ચુકાદા રૂપે અખિલા ને તેના માતપિતાના સાથે મૂકી દીધી અને જણાવ્યું કે ભારતીય પદ્ધતિ મુજબ જ્યાં સુધી તેની સાચી પદ્ધતિથી લગ્નમાં ન ગોઠવાઇ જાય ત્યાં સુધી તે માતપિતાના આશ્રય માં જ રહેશે.

ઘરમાં નજરકેદઃ
જાકે અદાલતે તો પોલીસ રક્ષણ આપવાનું જણાવ્યું હતું પરંતુ તેણીને ન તો કોઈને મળવા દેવામાં આવતી હતી ન નતો મોબાઇલફોન વાપરવા દેવા તો હતો ઘરની અંદર અને બહાર પોલીસ જાપ્તો સખત રીતે ગોઠવી દેવાયો હતો રાજયના મહિલા કમિશનના ચેરમેન ની મુલાકાત ની પરવાનગી તેના પિતા આપતા હતા જેઓએ આ બંધક દીકરી ની સાથે સારી વર્તણૂકનું પ્રમાણપત્ર પણ આપ્યું પરંતુ પછી તેમણે પણ રોકવામાં આવ્યા અને સામાજિક કાર્યકર્તાઓને પણ રોકી અને તેમની સામે Tress Parsનો કેસ ઠોકી દીધો.

મામલો હવે સુપ્રીમ કોર્ટમાં :
કેરાલા હાઇકોર્ટે લગ્નને રદબાતલ ઠેરવ્યા પછી ૨ માસ બાદ શાફીન જહાંએ સુપ્રીમકોર્ટમાં સ્પેશિયલ લીવ પિટિશન દાખલ કરી આ કેસ ચલાવતાં સુપ્રીમ કોર્ટે નોંધ્યું કે કેટલાંક ઉગ્રવાદી તત્વો યુવતીઓને ધર્માંતરણ કરવા માટે ફોસલાવી રહ્યા હોય તેમ જણાય છે તેથી ૧૬ આૅગષ્ટ ૨૦૧૭ના રોજ NIAની તપાસનો આદેશ આપી દીધો અને બીજી મુદ્દતે હાદિયા અને પણ હાજર કરવા જણાવ્યું. હાદિયાએ સુપ્રીમકોર્ટમાં ઇસ્લામ ઉપર મક્કમતાથી રહેવાનું વલણ અપનાવ્યું અને તેના પતિ સાથે રહેવા અને પોતાની ઇન્ટર્નશીપ પૂરી કરવા માટે જણાવ્યું. તેણે સ્પષ્ટ જણાવ્યું કે તેને બિનકાયદેસર રીતે મા-બાપની સાથે રાખવું યોગ્ય નથી.સુપ્રીમ કોર્ટે સાલેમ પહોંચી અને ઇન્ટર્નશિપ પૂરી કરવા જણાવ્યું ૨૩ જાન્યુઆરી ૨૦૧૮ના રોજ ઓશોકનના વકીલે લગ્નના સંજાગોની તપાસ કરવા જણાવ્યું જેના પ્રતિભાવમાં કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યુ કે હાદિયાના લગ્નને અદાલત ચકાસવા નથી માંગતી. ૨૪ વર્ષની દીકરી પોતાના નિર્ણય લેવા સારું પુખ્ત છે, અને તેને પિતા કે પતિ સાથે જવા તેની મરજી વિરુદ્ધ દબાણ ન કરી શકીએ, અને ન જ કોર્ટ તે વ્યક્તિના ચારિત્ર્યને ચકાસશે જેની સાથે તે પરણવા જઇ રહી છે. બેન્ચે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે આવા લગ્નની તપાસ કાયદાની પરિભાષામાં ખોટો દાખલો બેસાડી શકે છે. માર્ચની ૮ તારીખે મુખ્ય ન્યાયધીશ દીપક મિશ્રા, ખાનવીલકર અને ચંદ્રચુડની બેન્ચે હાઇકોર્ટના લગ્ન રદબાતલ ઠરાવતા હુકમને રદ કરી દીધો. ૨૪ વર્ષની દીકરીએ લાભાલાભ વિચાર્યા બાદ પોતાની મરજીથી લગ્ન કર્યા છે અને કોર્ટે હાદિયા પોતાના પતિ સાથે જવા મુક્ત કરી દીધી જસ્ટીસ ખાનવીલકર અને જસ્ટીસ ચંદ્રચુડની બેંચે વધુમાં સ્પષ્ટતા કરતા જણાવ્યું કે બે પુખ્ત વયના લગ્ન બાબતે યોગ્ય-અયોગ્ય અદાલત નક્કી ના કરી શકે અમો ન બતાવી શકીએ કે તેણીની પસંદગી યોગ્ય છે કે તેના ફાયદામાં છે તેણીએ અમોને સ્પષ્ટ જણાવ્યું છે કે તે પોતાની પસંદગીથી પરણી રહી છે કોર્ટે છેલ્લે એ પણ સ્પષ્ટતા કરી કે આના ગુનાહિત પાસાંની તપાસ NIA ચાલુ રાખી શકે છે, પરંતુ તે લગ્ન બાબતે કોઈ તપાસ નહીં કરી શકે તેમ ૨૩ જાન્યુઆરીના હુકમમાં સ્પષ્ટ કરી દીધું. હાદિયા એ એ પણ સ્પષ્ટતા કરી કે તેના પતિને ISIS સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી.

પિતા દીકરીને પરત ઈચ્છે છે :
સુપ્રીમ કોર્ટના હુકમથી હતાશ થઈ એના પિતાએ જણાવ્યું કે તેઓ આ છેલ્લા ચુકાદાની સમીક્ષા કરવા આગળ વધશે પરંતુ દીકરીના ઇસ્લામ ઉપર રહેવાથી તેને કોઈ વાંધો નથી એક ન્યૂઝ ચેનલને તેઓએ જણાવ્યું કે અખિલા પોતાની પસંદગીના ધર્મ પર ચાલી શકે છે પરંતુ તેમને છોડીને ન જાય આગળ તેઓએ જણાવ્યું કે અખિલાના ઉપર ઇસ્લામની એટલી ઊંડી અસર છે કે તેની માતાને પણ ધર્માંતરણ માટે સમજાવી રહી છે મને એની માતાએ જણાવ્યું કે તે પ્રશ્ન પૂછી રહી છે કે આટલા બધા ભગવાનોને આટલા ભાવપુર્વક પૂજ્યા પછી પણ આપણે કેમ પ્રગતિ નથી કરી રહ્યાં? તેની માતાને ઇસ્લામ સ્વીકારવા પણ તે આગ્રહ કરી રહી છે જેથી તે નર્ક થી બચી જાય અને સ્વર્ગમાં જઈ શકે.

હદીયાના કેસની આ વિગત જોયા પછી ઘણા પ્રશ્નો ઊભા થાય છે કે શું કોર્ટે પુખ્તવયના લગ્નમાં આવો ચંચુપાત કરવો યોગ્ય છે આ અખિલાના વ્યક્તિગત સ્વાતંત્ર્ય નો મામલો હતો અને કોર્ટ ને કોઈ જ અધિકાર નથી કે તે બે પુખ્ત વયના સંમતિથી થયેલ લગ્નને રદ કરી દે ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસે તેના તંત્રીલેખમાં બહુ સાચી વાત લખી છે કે આશ્ચર્યજનક રીતે કાયદાકીય ગુંચને ઉકેલવામાં સુપ્રીમ કોર્ટે એક વર્ષનો સમય કાઢી નાખ્યો જેમાં હાદિયાને જબરજસ્તીથી તેના પતિથી છૂટી કરી માબાપ સાથે રહેવા મજબૂર થવું પડ્‌યું હવે અદાલત આ ગુમાવેલા સમયને પાછો તો લાવી નથી શકતી પરંતુ કોર્ટે એ સ્થાપિત કરી દીધું કે નાગરિકોના મૂળભૂત હકો ખૂબ અગત્યના છે અને તે સામાજિક દબાણોના આધારે કચડી નાખી ન શકાય કુટુંબો જાતિઓ અને સમુદાયોના દબાણની સામે આ ચોવીસ વર્ષની દીકરી તો ખૂબ મક્કમ રીતે ઊભી રહી તેની નોંધ લેવી રહી પરંતુ આ ચુકાદાથી આશા બંધાઈ છે કે નબળા લોકોને પણ કોઈ રંજાડ નહિ થાય. અહીં એ પણ વિચારવું પડશે કે સમાજ અને કુટુંબો તો ઠીક પરંતુ વરિષ્ઠ અદાલતોનાના જજા પણ આવું એક તરફી વલણ કેમ અપનાવે છે સુપ્રીમ કોર્ટ પણ કેમ આટલો સમય ગુમાવે છે નિષ્પક્ષતા ઉપર કોમવાદે સ્પષ્ટ રીતે ભરડો લીધો છે, તેમ કહેવામાં કોઇ જ અતિશયોક્તિ નથી લાગતી ગુજરાત થી લઈ અને કેરાલા સુધી જો દિકરી મુસ્લિમ અને દીકરો હિન્દુ હોત તોપણ શું આજ વલણ અદાલતનું પણ રહેતું! તે છે યક્ષ પ્રશ્ન !!!

(લેખક નિવૃત્ત મુખ્ય ઇજનેર ગેટકો – જીઈબી છે. આપનો સંપર્ક mgvgetco@yahoo.co.in ઉપર કરી શકાય છે.)