પોર્નોગ્રાફીઃ એક ધીમું ઝેર

• અબ્દુલહન્નાન કાઝી

ખરેખર, ઇન્ટરનેટે વિશ્વમાં નોંધપાત્ર ક્રાંતિ લાવી દીધી છે. તેણે લોકો અને સ્થળો વચ્ચેનું અંતર દૂર કર્યું છે અને તેના વપરાશકર્તાઓ માટે વૈશ્વિક પ્લેટફોર્મ પૂરૂં પાડ્યું છે. પરંતુ તેના ફાયદાની સાથે ગેરફાયદા પણ છે.

અશ્લીલ સામગ્રી શરૂઆતથી જ ઇન્ટરનેટ પર છે. વિશ્વભરના મોટા કોર્પોરેટ ગૃહો દ્વારા તેને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું છે, કારણ કે તે આજે સૌથી મોટા ઉદ્યોગોમાંની એક છે.

પરંતુ પ્રશ્ન આ છે કે આપણે આ સમસ્યા પર કેમ ધ્યાન આપી રહ્યા છીએ? અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાની આડમાં પોર્નોગ્રાફીને ખુલ્લેઆમ પ્રોત્સાહન અને કાયદેસર બનાવવામાં આવ્યું છે. ઘણા પ્રોડ્યુસર્સ, ઉપભોક્તાઓ અને મનોવૈજ્ઞાનિકો પણ કહે છે કે તે માત્ર હાનિકારક મનોરંજન છે. આ લેખનો હેતુ આ ખોટા દાવાને રદિયો આપવાનો અને આ વિચારના એક વ્યાપક દૃષ્ટિકોણને પ્રસ્તુત કરવાનો છે. પોર્નોગ્રાફી એ સૌથી આમ વ્યસનોમાંનું એક છે જે માત્ર ઉત્સાહી યુવાનોને જ નહીં પરંતુ પુખ્ત વયના લોકો અને ધાર્મિક વલણ ધરાવતા લોકોને પણ મોહિત કરે છે.

હવે સમય આવી ગયો છે કે અમે આ હકીકતને સ્વીકારીએ કે જાે તમારી પાસે ઉપકરણ અને ઇન્ટરનેટ કનેક્શન છે, તો તમે આ પ્રકારની સામગ્રીના સંપર્કમાં છો. આ પ્રકારની સામગ્રી યુવા મનને ભ્રષ્ટ કરે છે જે માત્ર વ્યક્તિગત સ્તરે જ નહીં પરંતુ સમાજિક સ્તરે પણ અનેક અનિષ્ટોની સાથે જાેડાય છે. આ લેખમાં અમે યુવાનો અને સમાજ પર પોર્નોગ્રાફી દ્વારા ઉભી થતી વિવિધ સમસ્યાઓ અને નકારાત્મક પ્રભાવોનું વિશ્લેષણ કર્યું છે. અમે આ દુષ્ટ આદતને તોડવાની રીત ઉપર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે, જેના માટે માર્ગદર્શન તો આવશ્યક છે પરંતુ આ સમસ્યા સંબંધિત વ્યક્તિથી સીધી વાત કરી શકતા નથી.

પોર્નોગ્રાફી કઈ વાતોને સામાન્ય બનાવે છે?

મહિલાઓ સામે આક્રમકતા

પોર્નોગ્રાફી મહિલાઓને પુરુષના એક પદાર્થ તરીકે દર્શાવે છે, જેને એક ફેટીશેસ તરીકે સ્યુડો-માસોચિઝમ કહેવામાં આવે છે, જેમાં મહિલાઓને પડતા દુઃખની મજા માણવાની હોય છે. આવી ફેટિશ ગ્રાહકના માનસ પર કાયમી અસર કરી શકે છે, જે તંદુરસ્ત વૈવાહિક સંબંધોના વિનાશ તરફ દોરી શકે છે.

વધુમાં, આનું ખુલ્લેઆમ પ્રસારણ બળાત્કારને સીધું પ્રોત્સાહન આપે છે. આધુનિક વિશ્વમાં જ્યાં સંમતિ એ ચર્ચાનો વિષય બની ગઈ છે, પોર્નોગ્રાફી એ સંમતિના ઉલ્લંઘનને રજૂ કરે છે જે વપરાશકર્તાના મનને સ્ત્રીની સંમતિ પ્રત્યે અસંવેદનશીલ બનવાનું કારણ બની શકે છે. આ રીતની અનેક ઘટનાઓ સામે આવી છે જેમાં પોર્નોગ્રાફીના પ્રભાવથી લોકોએ પોતાના જ સગાઈસંબંધીઓ અને મિત્રો સાથે દુર્વ્યવહાર કર્યો છે. લોકો અનેક મહિલાઓ પર બળાત્કાર અને હત્યા સુધી પહોંચી ગયા છે.

એક અગ્રણી કેસઃ થિયોડોર રોબર્ટ કોવિલે, એક યુવાન વકીલે ૩૬ થી વધુ યુવતીઓ પર બળાત્કાર અને હત્યા કરી હતી. તેમાં તેના માનસિક વર્તનમાં ઘણા પરિબળોનો ફાળો જણાય છે, પરંતુ તેમાંની એક સૌથી ઘાટી અસર વિશેષ રીતે પોર્નોગ્રાફીની હતી. તે એક નેક્રોફાઈલ પણ હતો અને છોકરીઓની હત્યા કર્યા પછી તેનું જાતીય શોષણ કરતો હતો.(૧)

આ ઘૃણાસ્પદ અસભ્યતા અને ફેટીશેસને પ્રોત્સાહન આપે છે

પોર્નોગ્રાફિક વેબસાઇટ્‌સ વિવિધ શ્રેણીઓ પ્રદાન કરે છે અને તેમાંના કેટલાકમાં અશ્લીલતા, સમલૈંગિકતા, સ્યુડો-માસોચિઝમ, વ્યભિચાર, હેવાનિયત વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. આ તમામ ફેટિશો સમાજના સામાજિક અને નૈતિક તાણાવાણા માટે હાનિકારક છે. છતાં, તેમને મોટાપાયે સામાન્ય બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. વધુમાં, જાણીતી વેબ સિરીઝ ‘ગેમ ઓફ થ્રોન્સ’ દ્વારા અશ્લીલ સંબંધોને પણ દર્શાવવામાં આવ્યા છે. આ તમામ વસ્તુઓના કારણે યુવા મનોવૃત્તિ, કોઈ પણ સંકોચ વિના, આ પ્રકારની સામગ્રીથી પરિચિત થાય છે અને પછી તે પોતાના નિકટના સંબંધોમાં તેની કલ્પના કરે છે. વધારે ગંભીર પરિસ્થિતિઓમાં, તેઓ તેમના સંબંધીઓ પર બળાત્કાર પણ કરે છે. અંતે, આ પરિવારના માળખાના વિનાશનું કારણ બને છે, જે સમાજનું મૂળભૂત એકમ છે. પૉલ બિહર લખે છેઃ “આ કહેવું પૂરતું નથી કે નજીકના સંબંધીઓ વચ્ચે, પરંતુ કેટલાક સમયે પિતા અને પુત્રી વચ્ચે અને ભાઈ અને બહેન વચ્ચેના યૌન સંબંધો આપણા મહાન શહેરોના કેટલાક પ્રખ્યાત વર્ગોમાં અસામાન્ય બાબત નથી.” (૨)

બીજી બાજુ, ઘણી અશ્લીલ સામગ્રી છે જે હેવાનિયતની હિમાયત કરે છે. આપણે જાણીએ છીએ કે હેવાનિયત પેનાઇલ કેન્સર જેવા અનેક રોગોનું કારણ બની શકે છે, પણ તેમ છતાં પોર્ન ઇન્ડસ્ટ્રી તેની પરવા કરતી નથી. વધુમાં, એનિમલ પોર્નના ઉત્પાદન દરમિયાન ઘણા પ્રાણીઓનું શોષણ થાય છે. જ્યારે પ્રાણી અધિકાર માટે કાર્ય કરતા કાર્યકરો તેમના શ્રેષ્ઠ પ્રયાસો કરે છે, ત્યારે તેઓ અવગણવામાં આવે છે. અહીં પત્ની-સ્વેપિંગ જૂથો છે જે યૌન સંબંધોમાં જાેડાવા માટે એકબીજાની પત્નીઓના વિનિમયની સુવિધા આપે છે. આ બધી ક્રિયાઓ, આ યુગલોના બાળકો પર કાયમી અસર કરે છે. તેમના બાળકો ઘણી વાર હતાશામાં ધકેલાઈ જાય છે, અને જ્યારે તેઓ મોટા થાય છે, ત્યારે તેઓ પણ આ પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ થઈ જાય છે.

સંમતિનું ઉલ્લંઘન

પોર્નોગ્રાફીના ઘણા સમર્થકો દાવો કરે છે કે તેનું પ્રસારણ એ લૈંગિકતાની અભિવ્યક્તિ છે અને અભિનેતાઓ આવી સામગ્રીના નિર્માણ માટે સંમતિ આપે છે. વાસ્તવિકતા એ છે કે મોટાભાગના કલાકારો સંસાધનોની અછતને કારણે ઉદ્યોગમાં ધકેલાઈ જાય છે અને આ અંધકારની દુનિયામાં પ્રવેશ્યા પછી, તેઓ સામાન્ય મિલકત ગણાય છે. દિગ્દર્શકો, નિર્માતાઓ અને અભિનેતાઓ મહિલા કલાકારોની સંમતિને ધ્યાનમાં લેતા નથી.(૩) વધુમાં, પોર્નોગ્રાફી અને વેશ્યાવૃત્તિ એ બે ઉદ્યોગો છે જેણે માનવ તસ્કરીને કાયદેસર બનાવી છે.

ડ્રગ્સ અને આત્મહત્યા

પોર્ન કલાકારોએ આવા શોષણકારી ઉદ્યોગમાં તેમની માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનો સામનો કરવા માટે દવાઓનો આસરો લેવો પડે છે. ઉદ્યોગમાં ઘણા મૃત્યુ ડ્રગના દુરૂપયોગને કારણે થાય છે. કેટલીકવાર, અભિનેતાઓને ચોક્કસ દૃશ્ય કરવા માટે દવાઓ આપવામાં આવે છે. ઘણા કલાકારો શોષણ સહન કરી શકતા નથી અને આત્મહત્યા કરે છે. આ પાસા વિશે વધુ જાણવા માટે કોઈ વ્યક્તિ ઇન્ટરનેશનલ એડલ્ટ ફિલ્મ ડેટાબેઝનો સંદર્ભ લઈ શકે છે.

પોર્નોગ્રાફીના માનસિક અને શારીરિક નુકસાન

પોર્નોગ્રાફીના શારીરિક નુકસાનમાં જન્મજાત ખામી, શીઘ્ર સ્ખલન, થાક, નપુંસકતા વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. સૌથી ખતરનાક શારીરિક ફેરફારો પૈકી એક છે ઇરેક્ટાઇલ ડિસફંક્શન (ED), જે પુરુષો, ખાસ કરીને ચાલીસ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના પુરુષો, જેનો તેઓ આજકાલ ઘણી પુનઃપ્રાપ્ય સાઇટ્‌સ પર અનુભવ કરે છે. અન્ય લોકો માટે, વિલંબિત સ્ખલન અથવા વાસ્તવિક ભાગીદારો પ્રત્યે ધીમી પ્રતિક્રિયાઓ સામાન્ય છે. હકીકત એ છે કે તેઓ પોર્ન જાેતી વખતે EDનો અનુભવ કરતા નથી, પરંતુ જ્યારે તેઓ વાસ્તવિક જીવનસાથી સાથે સંભોગ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે ત્યારે જ તેઓને તેનો ખ્યાલ આવે છે. આનો અર્થ એ થયો કે ભાગીદાર વગરના ઘણા પુરુષોને એ પણ ખ્યાલ નથી હોતો કે તેઓને ઇરેક્ટાઇલ ડિસફંક્શન છે. કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીના મુખ્ય સંશોધક વેલેરી ડને જણાવ્યું હતું કે, “સ્વસ્થ લોકોની તુલનામાં, પોર્ન વ્યસનીઓને સેક્સ દરમિયાન સેક્સ કરવામાં નોંધપાત્ર રીતે વધુ મુશ્કેલી પડે છે અને પોર્ન વ્યસનીઓને વધુ ઇરેક્ટાઇલ સમસ્યાઓ હોય છે.” (૪)

ન્યુરોકેમિસ્ટ્રી અનુસાર, પોર્નમાં આપણા મગજને ફરીથી જાેડવાની અને તાણ તરફ દોરી શકે તેવા માર્ગો નક્કી કરવાની ક્ષમતા છે. મન એકવાર વ્યસની થઈ જાય પછી વ્યસનમાંથી મુક્તિ મેળવવી અત્યંત મુશ્કેલ બની જાય છે. તદુપરાંત, તે એકલતા, હતાશા, ચિંતા, મૂડ ડિસઓર્ડર, જાેખમી વર્તણૂક જેમ કે દરેક વસ્તુને જાતીય રીતે વાંધાજનક બનાવવી, વિગેરે તરફ દોરી જાય છે. પોર્નના વ્યસની લોકો સામાન્ય રીતે બીજા વ્યક્તિની આત્મીયતા કરતાં પોર્ન પસંદ કરે છે અને સમાજમાંથી દૂર ખસતા જાય છે, જે ગંભીર માનસિક બીમારી તરફ દોરી શકે છે. આ વ્યક્તિ જીવનના મહત્ત્વપૂર્ણ ક્ષેત્રો જેમ કે કામ, પારિવારિક જીવન, વ્યક્તિગત સુખાકારી અને ઉત્પાદકતાની અવગણના કરે છે.

પોર્ન જાેવાનું બંધ કરવાની રીતો

જેમ આપણે જાેયું તેમ, પોર્ન જાેવાથી યુવાનો અને સમાજ પર નકારાત્મક અસરો પડી છે. તેનાથી છુટકારો મેળવવો ખૂબ મુશ્કેલ છે, પણ અશક્ય નથી. જાે કોઈ વ્યક્તિ પોર્ન વ્યસન સાથે સંઘર્ષ કરી રહી છે અને ખરેખર તેને દૂર કરવા માંગે છે, તો તેને નીચેના પગલાં અનુસરવા જાેઈએઃ

• કલ્પના કરો કે જાે તમે પોર્ન છોડી દો તો તમારૂં જીવન કેટલું ફળદાયી અને સુંદર થશે અને તમે માનસિક રીતે કેટલા સંતુષ્ટ થશો.
• કોઈ વ્યક્તિ સામાન્ય રીતે પોર્નોગ્રાફીનો વ્યસની બની જાય છે જ્યારે તે સંકેતો અથવા ટ્રિગર્સને ઓળખવામાં અસમર્થ હોય છે તે એવી વસ્તુઓ અથવા પરિસ્થિતિઓ હોઈ શકે છે જે કોઈને પોર્નોગ્રાફી જાેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે. તે જાહેરાત હોઈ શકે છે, મૂવીઝ અને વેબ સિરીઝમાં શૃંગારિક દૃશ્યો વગેરે હોઈ શકે છે. જે વ્યક્તિ ભોગ-વિલાસથી બચવા માંગતી હોય તેણે આ બધા પ્રલોભનોથી દૂર રહેવું જાેઈએ. તે ન્યુરોસાયન્ટિફિકલી સાબિત થયું છે કે ટ્રિગર્સને ટાળવું એ ખરાબ ટેવોને તોડવા તરફનું પ્રથમ પગલું છે. કુઆર્નનું નિવેદન પણ આ ઘટનાનો સંદર્ભ આપે છે.
• તમારી કંપનીને બદલો અને તે લોકો સાથે મિત્રતા કરો જે તમને નેકીની દિશામાં આમંત્રણ આપે છે. મહેરબાની કરીને એવા મિત્રોથી છૂટકારો મેળવો જેઓ આવી વાતો કરે છે અને તમને આવું કરવા દબાણ કરે છે.
• સંગીત સાંભળવાનું બંધ કરો કારણ કે સંગીત, મૂવીઝ, વેબ સિરીઝ વગેરે તમારી જાતીય ઇચ્છાઓને ઉત્તેજિત કરે છે જે અપરાધ તરફ દોરી જાય છે. તમારી જાતને અર્થપૂર્ણ પ્રવૃત્તિઓમાં વ્યસ્ત રાખો જેમ કે પુસ્તકો વાંચવા, કોઈ વ્યવસાય શરૂ કરવો, બ્લોગ શરૂ કરવો અથવા તમને ગમતી કોઈ પણ વસ્તુ, પરંતુ તમારી જાતને વ્યસ્ત રાખો કારણ કે ખાલી મન શેતાનનું ઘર હોય છે. સારી ટેવોના કેટલાક ઉદાહરણો આ હોઈ શકે છેઃ પુસ્તકો વાંચવા, પ્રવચનો જાેવા, તમારી રુચિના વિષયમાં અભ્યાસક્રમો લેવા, કસરત કરવી, અભ્યાસ જૂથોમાં જાેડાવું, વિવિધ સંસ્થાઓ માટે સ્વયંસેવી, વ્યવસાય શરૂ કરવો વગેરે.
• યાદ રાખો, ટેવ બનાવવામાં સમય લાગે છે. થોડા સમય પછી હાર ન માનશો, ખાસ કરીને જ્યારે તમને લાગે કે તમે પ્રેરણા ગુમાવી રહ્યા છો. નવી ટેવ શીખવામાં થોડો સમય લાગી શકે છે, પણ ધીમે ધીમે તમને આદત પડી જશે. નવી આદત બનાવવાનો એક સારો રસ્તો એ છે કે તેને કોઈ ગ્રુપમાં કરો. ઉદાહરણ તરીકે, જાે તમે જીમમાં જાેડાવા માંગતા હોવ તો કોઈ મિત્ર સાથે જવાનો પ્રયાસ કરો જેથી એકબીજાને પ્રોત્સાહન મળે. એવી જ રીતે, જાે તમે પુસ્તકો વાંચવાનું શરૂ કરવા માંગતા હોવ તો સ્ટડી સર્કલમાં જાેડાઓ જેથી પુસ્તક વાંચનનું વાતાવરણ બને. નવી ટેવ બનાવવી મુશ્કેલ હોઈ શકે છે, પરંતુ તે અશક્ય નથી. ધીરજ રાખો, મહેનત કરો અને તમે ચોક્કસ સફળ થશો.
• ફાસ્ટ ફૂડ, ચોકલેટ, કોફી વગેરે જેવા ડોપામાઇનનું પ્રમાણ વધુ હોય તેવા ખોરાકને ટાળો. સ્વસ્થ આહારની આદતો વિકસાવો અને નિયમિત કસરત કરો.
• આ અનૈતિક ટેવોથી છુટકારો મેળવવા માટે અલ્લાહ તઆલાથી સંબંધ સ્થાપિત કરવો જાેઈએ. એકવાર જ્યારે તમારી રૂહને જરૂરી ખોરાક મેળવવાનું શરૂ થઈ જાય છે, તો પછી અશ્લીલતા માટે તિરસ્કાર પેદા થશે અને આખરે તમે તેમાંથી બહાર નીકળી શકશો. એક વ્યક્તિ જે અશ્લીલતા જુએ છે તે જાણે છે કે તે ખોફનાક છે અને સંતોષ પછી તરત જ અપરાધની લાગણી અનુભવે છે. આ વ્યક્તિએ પ્રથમ વસ્તુ જે કરવાની જરૂર છે તે આ છે કે અપરાધ કરવાની લાગણીને જાળવવી. જાે તમે તેનાથી છુટકારો મેળવી શકતા નથી, તો પણ તેને સામાન્ય બનાવશો નહીં. હંમેશાં તમારા હૃદયની વાત સાંભળો અને નિષ્ઠાપૂર્વક તૌબા – પશ્ચાતાપ કરો. તમારે તમારી જાતને વચન આપવા માટે પણ નિષ્ઠાવાન હોવું જાેઈએ કે તમે આ ખરાબ આદત છોડી દેશો. જાે તમે તે જ વસ્તુ ફરીથી કરો છો, તો પણ પસ્તાવો કરવાનો પ્રયાસ કરો.
• જાે તમે પોર્નના વ્યસની કોઈ વ્યક્તિને જાણો છો, તો તેમને મદદ કરવી તમારી ફરજ છે. ઉપરોક્ત પગલાંને અનુસરવા અને તેને તેના વ્યસનમાંથી બહાર કાઢવા માટે શ્રેષ્ઠ પ્રયાસ કરો. તેને તમારા વર્તુળમાં આમંત્રિત કરો જેથી તે સારી કંપનીનો આનંદ માણી શકે. તેને મસ્જિદ, પ્રવચન વગેરેમાં લઈ જાઓ જેથી તેનું મન નવા અને સારા વાતાવરણમાં ઉજાગર થાય.
  પોર્નોગ્રાફી એ અન્ડરરેટેડ રોગચાળો છે જે વિવિધ સામાજિક બીમારીઓનું મૂળ બની ગયું છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય સમાજના સામાજિક અને નૈતિક માળખાને નબળો પાડવાનું છે અને આ લેખમાં આપણે તેની ગંભીર અસરોનું વિશ્લેષણ કર્યું છે. તે નૈતિક અણગમાં તરફ દોરી જતા કીંૈજરીજ ને ન્યુરોકેમિકલી સામાન્ય બનાવે છે. જે આખરે કૌટુંબિક અને વૈવાહિક સંબંધોના વિનાશ તરફ દોરી જાય છે, એટલું જ નહીં પરંતુ વપરાશકર્તાઓ તેમજ કલાકારોને પણ ગંભીર શારીરિક અને માનસિક નુકસાન પહોંચાડે છે, જેમાંના કેટલાકમાં પદાર્થનો દુરુપયોગ, ડિપ્રેશન અને આત્મહત્યાનો સમાવેશ થાય છે.
  આનાથી નિકટતાની ખોટી લાગણી જન્મે છે જે લોકોને કુદરતી ક્રિયા-પ્રતિક્રિયાઓથી અસંતુષ્ટ બનાવે છે અને કુટુંબની સંસ્થાને વધુ વિક્ષેપિત કરે છે. પોર્નની લતમાંથી છુટકારો મેળવવો મુશ્કેલ હોવા છતાં, તે અશક્ય નથી અને અમે પોર્નની લત છોડવા માટે અનુસરી શકાય તેવા કેટલાક પગલાઓની સૂચિબદ્ધ કરી છે. કેટલાક પગલાં છેઃ ટ્રિગર્સ ટાળવા, નવી ટેવો વિકસાવવી, તમારા મિત્રોનું વર્તુળ બદલવું, આધ્યાત્મિક હૂંફ વધારવી અને વ્યસન છોડવામાં એકબીજાને મદદ કરવી.

સંદર્ભઃ

1. master-dissertation.com
2. Paul Bureau, Towards Moral Bankruptcy, pg.35
3. www.fightthenewdrug.org/10-porn-stars-speak-openly-about-their-most-popular-scenes/
   4.www.yourbrainonporn.com/videos/porn-induced-erectile-dysfunction-2014/